Zebani Nedir, Zebani Kimdir, Zebanilerin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?

Zebani, cehennemi yöneterek şiddetle muamele eden ve insanları cehenneme sevk eden meleklere verilen addır.

Zebn kökünden türeyen zebanînin çoğulu zebaniyedir. Bu çoğul kelimeden Kuran-ı Kerîm’de tek yerde bahsedilir ve bununla cehennemdeki azap melekleri kastedilir. (Alak 96/18) Kelime “itip kakmak, şiddetle sürüklemek” gibi sözlük anlamlarına sahiptir. Sahâbîler "zebaniye" kelimesine “azap melekleri” anlamını vermektedir.

Surede belirtildiği üzere Yüce Mevla (CC), Hz. Peygamber Efendimizin (asm) namaz kılmasını ve ibadetini engellemeye çalışan kişiyi bundan vazgeçmediği takdirde yalancı ve günahkar alnından yakalayıp cehenneme atacak, bu kişi taraftarlarını imdadına çağırırsa Allah (CC) da zebanileri çağıracaktır. (96/9-18) Efendimizin namazını engellemek isteyen kişinin Ebû Cehil olduğu kaynaklarda ifade edilir.

Yine İbn Abbas’tan rivayetle Resûl-i Ekrem, “Eğer Ebû Cehil cüret ederek namaz kılmamı engellemeye kalkışsaydı onu azap melekleri hemen yakalardı” buyurmuştur. Cehennemde bulunan zebani sayısının on dokuz olduğu yine Kuran’da (Müddessir 74/30) bizlere bildirilir. 

Rivayet odur ki bu ayet indiğinde Ebû Cehil ve taraftarları, on dokuz meleği küçümseyerek bunların cehenneme girecek çok sayıda insanla baş edemeyeceğini savunmuşlardır.

Zebanilerin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?

Kuran’ı Kerim'de cehennemliklere dair izahlardan anladığımıza göre cehennemde zebanilerin başında Mâlik adında bir melek bulunmaktadır. Azaptan kurtulmak isteyen cehennemlikler bu meleğe hitaben, “Ne olur, Allah bizim hayatımıza son versin!” diyecek, o da, “Hayır! Siz hep burada kalacaksınız” cevabını verecektir. (Zuhruf 43/77) Efendimiz; Mâlik’i İsrâ (gece yürüyüşü) ve Mi‘rac hadisesi esnasında, ayrıca rüyasında görmüş ve onun cehennemi tutuşturan melek olduğunu bizlere söylemiştir.

Yüce Allah’a (CC) iman etmeyenler, Peygamber efendimizin getirdiklerine inanmayanlar, hadis inkarcıları veya inandıkları halde lakayt davrananlar, Cehennemde devamlı surette feryat edecektir. (Ya Rabbi bizi tekrar dünyaya gönder, hiç günah işlemeden sürekli ibadet edeceğiz) diyecekler. Fakat onlara, “Siz zaten oradan gelmediniz mi” denilecektir.

Cehennemin tasviriyle ayetlerde ifade edildiğine göre günahkarlar grup grup cehenneme sevk edilip kapıları açılınca muhafızlar kendilerine, "Size, Allah'ın ayetlerini okuyan ve bugünle karşılaşacağınızı haber veren peygamberler gelmedi mi?” diye soracak, onlar, “Evet geldi, fakat biz onları yalanladık” cevabını verince zebaniler, 'Öyleyse girin cehennemin kapılarından' diyerek onları cehenneme atacaklar, azaplarının hafifletilmesi talebini de reddedeceklerdir. (Kaynakları: Zümer 39/71-72; Mü’min 40/49-50; Mülk 67/7-9; Ali M. M. es-Sallâbî, s. 165-167)

Kuran’da “hazene” (muhafızlar) diye de söz edilen zebanilerin son derece güçlü, iri yapılı ve azaplarının şiddetli olduğu, inkar edenlere karşı çok sert davranacağı haber verilir, görevleri gereği haşin ve sert tabiatlı yaratılmışlardır. (Tahrîm 66/6) kendilerine takdir edilen görevi yerine getirirken herhangi bir şekilde eziyet ve sıkıntı çekmezler.

Zebaniler; ağızları dikenli, gözleri yıldırım gibi ışıklar saçan varlıklardır. Kulların hesaba çekilişinin ardından yetmiş bin zebani yetmiş bin dizgininden tuttuğu cehennemi getirir ve kapılarında cehennem halkını bekler. Devamında Cehennemlikleri perçemlerinden tutup yüzükoyun cehenneme sürükleyecek ve orada kendilerine azap uygulanacaktır. "Zebani" kelimesinin aşağılama, hakaret amaçlı kullanılması doğru bir davranış değildir.